W czerwcu, wraz z zakończeniem roku szkolnego zakończyłyśmy realizację trwającej trzy lata innowacji pedagogicznej "Wykorzystanie koncepcji Planu Daltońskiego do stymulowania rozwoju odpowiedzialności, samodzielności i współpracy dzieci w wieku wczesnoszkolnym".

Innowacją zostały objęte dzieci z czterech klas pierwszych rozpoczynające naukę w szkole w roku szkolnym 2012/2013.

Realizacja zasady indywidualnego podejścia do ucznia, uwzględnianie jego możliwości edukacyjnych, zainteresowań, tempa rozwoju, rozwijanie motywacji oraz twórczej aktywności poznawczej stawia nauczyciela wobec konieczności poszukiwania nowych rozwiązań organizacyjnych. Te poszukiwania stały się podstawą opracowania innowacji pedagogicznej opartej na koncepcji Helen Parkhurst, określanej koncepcją Planu Daltońskiego. Zdecydowałyśmy się na tę koncepcję pedagogiczną, ponieważ nastawienie na indywidualne potrzeby dziecka, uwzględnianie indywidualnych możliwości i zainteresowań, rozwijanie motywacji jest główną zaletą koncepcji planu daltońskiego a jednocześnie są to zadania stawiane przed współczesną szkołą i nauczycielem.

Zmiany organizacji procesu dydaktyczno-wychowawczego rozpoczęłyśmy wprowadzać po półrocznych przygotowaniach od początku roku szkolnego 2012/2013. Już w lutym  2012 roku uczestniczyłyśmy w wizycie studyjnej w pierwszej prywatnej daltońskiej Szkole Podstawowej ABIS w Łodzi, uczestniczyłyśmy w konferencjach, oraz przygotowywałyśmy przestrzeń edukacyjną czyli klasy, korytarze, oraz tworzyłyśmy rozwiązania umożliwiające realizację pracy samodzielnej i swobodnej. Było wiele pytań, problemów i na pewno wiele obaw.

Realizacja postawionych celów była monitorowana oraz sprawdzana  pod koniec roku szkolnego  w klasie pierwszej, drugiej i trzeciej. Badania przeprowadzałyśmy metodą sondażu diagnostycznego  i opracowywałyśmy statystycznie. Pozwoliło to upewnić się że nasze odczucia i spostrzeżenia nie są subiektywne. Oczywiście to co najbardziej nas cieszyło, to pełne zadowolenie dzieci. Widziałyśmy to podczas zajęć. Małymi krokami wprowadzałyśmy, a właściwie stwarzałyśmy sytuacje w których nasi uczniowie dostrzegali konieczność wprowadzania  środków dydaktycznych służących realizacji tak zwanych filarów Planu Daltońskiego czyli samodzielności, odpowiedzialności i współpracy. To nasi uczniowie dostrzegali konieczność tworzenia dyżurów, określali obowiązki dyżurnych, mówili nam jakie zadania, z jakiej tematyki widzieliby najchętniej na kartach pracy, co ich interesuje, czym zajęliby się chętnie podczas pracy samodzielnej. W badaniu ankietowym na zakończenie klasy trzeciej z radością czytałyśmy takie wypowiedzi dzieci : " lubię pracę samodzielna bo mogę uczyć się sam, mogę pomóc koledze albo on mi pomoże", " lubię pracę samodzielną, bo wtedy ustalam co i w jaki dzień chcę robić", " lubię pracę samodzielną bo podobają mi się te zadania", " bo lubię sobie czasami porobić różne rzeczy sama".

Z zadowoleniem czytałyśmy również wypowiedzi rodziców: "Dziecko wraca do domu zadowolone", " Koncepcja planu daltońskiego z początku wywoływała wiele emocji , ponieważ nikt nie wiedział jak to będzie , dzisiaj po tych trzech latach widzę ,że wprowadzenie tej koncepcji spowodowało , że dzieci czują mniej stresów związanego ze szkołą", " Jestem bardzo zadowolona z koncepcji planu daltońskiego. Moje dziecko najbardziej lubi pracować samodzielnie , bo może się wtedy skupić , ma dużo czasu , nikt jej nie przeszkadza. Podoba jej się nagradzanie , które motywuje do dalszej pracy nad sobą tzn. uczeń tygodnia , uczeń miesiąca", " Do szkoły chodzi chętnie, stało się odpowiedzialne i bardziej samodzielne", " Dzieci uczą się samodzielności, co przyda się
w kolejnych etapach życia. Odpowiedzialność, zaangażowanie jest nagradzane co motywuje dzieci do dalszej pracy. Dzięki temu zaczynają same wierzyć w siebie, wzrasta ich wartość i samoocena, co również bardzo pozytywnie wpływa na ich rozwój",
"Jesteśmy zadowoleni. Dziecko również pozytywnie wypowiada się na temat planu daltońskiego. Nauczyciele dobrze pokierowali i nas rodziców a przede wszystkim nasze dzieci. Polecam innym plan daltoński i cieszę się, że moje dziecko mogło pracować w taki sposób przez trzy lata", " Plan daltoński sprawdził się w 100 %. Dzieci przez trzy lata nie nudziły się podczas zajęć. My rodzice jesteśmy bardzo zadowoleni z tego planu".
 To tylko niektóre z wypowiedzi rodziców. 83% ankietowanych oceniło nasze działania pozytywnie, 12% nie udzieliło odpowiedzi a 5% wyraziło opinię negatywną wskazującą na niezorientowanie rodzica jak dziecko pracuje w szkole a także sugerującą że rodzic nie jest zadowolony z tego że dziecko staje się samodzielne i "wymyka się" spod kontroli rodzica.

Innowacja została zakończona, nasi uczniowie przeszli do klasy czwartej. I cóż dalej?

Od września, rozpoczynają w naszej szkole naukę uczniowie siedmiu klas pierwszych i we wszystkich będzie realizowana koncepcja Planu Daltońskiego. Jesteśmy zadowolone, że koleżanki rozpoczynające pracę w naszej szkole również zdecydowały się pracować według tej koncepcji.

Odwiedzają nas nauczyciele innych szkół i chętnie zapoznają się z naszymi doświadczeniami. Zachęcamy do przeczytania informacji o naszych osiągnięciach  na stronach internetowych:

www.plandaltonski.pl

http://www.plandaltonski.pl/wydarzenia/144-konferencja-daltonska-w-srodzie-wlkp-miedzynarodowe-wydarzenie

http://www.dalton.org.pl/aktualnosci.php?id=24

http://www.dalton.org.pl/aktualnosci.php?id=25

http://daltonroel.blogspot.com/2013/11/new-dalton-initiative-in-poland.html

http://daltonroel.blogspot.com/search?updated-min=2013-01-01T00:00:00%2B01:00&updated-max=2014-01-01T00:00:00%2B01:00&max-results=50

Dorota Domagała, Renata Kamieniarz, Iwona Nawrocka, Anna Smelkowska